Άρθρο

Να, γιατί δεν καταδικάζονται οι εμπρηστές δασών!

 

Ανδριανού Γκουρμπάτση, Αντιστράτηγου Π.Σ,ε.α., νομικού

  

  Επικρατεί στην κοινωνία μας η - εσφαλμένη - αντίληψη, ότι φταίει η Δικαιοσύνη, που δεν καταδικάζονται οι εμπρηστές στα δάση και δασικές μας εκτάσεις. Κάθε φορά που προκαλείται μια μεγάλη καταστροφή από δασική πυρκαγιά,  ακούς τους πολίτες να λένε:.............

'' 'Ε βέβαια! Αφού δεν τους κάνουν τίποτε τους εμπρηστές!".

   Η αλήθεια λοιπόν είναι τελείως διαφορετική από την ως άνω εσφαλμένη άποψη των πολιτών και σε καμιά περίπτωση δεν φταίει η Δικαιοσύνη, που δεν συλλαμβάνονται ή αν συλληφθούν, αθωώνονται οι φερόμενοι, ως δράστες για εμπρησμό δάσους (με πρόθεση ή από αμέλεια). Οι λόγοι λοιπόν που οδηγούν στο ''ατιμώρητο'' των εμπρηστών είναι οι εξής:

1).  Μεγάλος ο αριθμός των πυρκαγιών με ανεξακρίβωτα τα αίτια τους.

Γιατί να γίνει αντιληπτό το μέγεθος του προβλήματος αρκεί να ανατρέξουμε στην πιο πρόσφατη σχετική Έρευνα* για τους εμπρηστές δασών. Σ΄ αυτήν λοιπόν διαπιστώθηκε για παράδειγμα, ότι το διάστημα (2000 - 2009) εκδηλώθηκαν συνολικά (110.846) αγροτοδασικές πυρκαγιές, από τις οποίες κάηκαν (7.206.986) στρέμματα αγροτοδασικών εκτάσεων. Ένας πολύ μεγάλος αριθμός πυρκαγιών και συγκεκριμένα σε (43.447) πυρκαγιές, σύμφωνα πάντα με την προαναφερόμενη Έρευνα, ήτοι σχεδόν στη μία (1) από τις δύο (2) πυρκαγιές, ήτοι κατά μέσο όρο σε ποσοστό 44,04%, οι αρμόδιοι ανακριτικοί υπάλληλοι, δεν κατορθώνουν, κατά την έρευνά τους, να εξακριβώσουν τα πραγματικά αίτια των πυρκαγιών. Συνεπώς οι σχετικές δικογραφίες θα τεθούν στο Αρχείο, αφού είναι άγνωστοι και οι υπαίτιοι αυτών. Το εν λόγω ποσοστό για τις αστικές πυρκαγιές είναι περίπου 69%

2) Δεν σχηματίζεται δικογραφία σε όλες τις πυρκαγιές.

Σ΄ έναν άλλον αρκετά μεγάλο αριθμό πυρκαγιών, εκτιμώ όμως πολύ μικρότερο από τον ανωτέρω, δεν διενεργείται από τους αρμόδιους ανακριτικούς υπαλλήλους προανάκριση, όπως έχουν, κατά νόμο, υποχρέωση, και συνεπώς δεν σχηματίζεται δικογραφία για να διαβιβασθεί στον αρμόδιο Εισαγγελέα. Επομένως και στις περιπτώσεις αυτές οι υπαίτιοι, αφού δεν αποκαλύπτονται, δεν οδηγούνται στη Δικαιοσύνη για να δικαστούν.

3). Άγνωστος ο δράστης των εμπρησμών.

Επίσης σε μεγάλο αριθμό πυρκαγιών, παρόλο που εξακριβώνεται η αιτία τους, δεν είναι δυνατόν να αποκαλυφθεί ο δράστης αυτών και, ως εκ τούτου παραμένει άγνωστος. Και σε αυτήν την περίπτωση αφού δεν είναι γνωστοί οι δράστες, οι σχετικές δικογραφίες θα τεθούν από τον αρμόδιο Εισαγγελέα στο Αρχείο Αγνώστων Δραστών, μέχρις ότου να παραγραφούν τα τελεσθέντα εγκλήματα.

4). Πιθανολόγηση των αιτίων των πυρκαγιών.

Ένας άλλος πολύ συχνός λόγος για τον οποίον οι δικογραφίες τίθενται στο Αρχείο και οι υπαίτιοι δεν λογοδοτούν στη Δικαιοσύνη, αφού δεν παραπέμπονται για να δικαστούν, είναι η περίπτωση όπου στην Έκθεση Αυτοψίας, που συντάσσεται από τους αρμόδιους ανακριτικούς υπαλλήλους, γίνεται επίκληση πιθανολόγουμενων διαφόρων αιτίων των πυρκαγιών. Στις περιπτώσεις αυτές, όπου δεν είναι δυνατόν να εξακριβωθεί από τους αρμόδιους ανακριτικούς υπαλλήλους του Πυροσβεστικού Σώματος, όπως αναφέρουν στις σχετικές διατάξεις τους οι Εισαγγελείς, η πραγματική αιτία πρόκλησής τους, κι αυτό έχει σχέση πάντα με την εμπειρία, εκπαίδευση και τις ειδικεμεύνες γνώσεις των ανακριτικών υπαλλήλων. Συνεπώς όπου η αιτία τίθεται πιθανολογούμενη και διαζευκτικά με άλλες εξίσου πιθανές αιτίες, ο αρμόδιος Εισαγγελέας, με διάταξή του, θέτει τις δικογραφίες αυτές στο Αρχείο, αφού δεν μπορεί να πράξει διαφορετικά, μέχρις ότου και πριν παραγραφούν τα σχετικά εγκλήματα, εξακριβωθεί η πραγματική αιτία.  

5). Δικογραφίες με ελλειπή αποδεικτικά στοιχεία.

Και στις ελάχιστες περιπτώσεις, όπου σύμφωνα με την ως άνω Έρευνα, οι υπαίτιοι εμπρησμών δάσους (με πρόθεση ή από αμέλεια) παραπέμπονται να δικαστούν, γιατί πράγματι υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις ενοχής τους, καταδικάζονται ελάχιστοι. ήτοι στους (35) φερόμενους, ως δράστες εμπρησμού δάσους, ένας (1) καταδικάζεται. Οι υπόλοιποι (34) φερόμενοι, ως δράστες αθωώθηκαν είτε επειδή δεν υπήρχαν αποδείξεις είτε λόγω αμφιβολιών, δεδομένου ότι στο χώρο του ποινικού δικαίου λειτουργεί η υπέρ του κατηγορούμενου Αρχή '' in dubio pro reο''.  Συγκεκριμένα, για να γίνει απτό και κατανοητό, το μεγάλο πρόβλημα εξ αιτίας της ''ατιμωρησίας'' των εμπρηστών, σύμφωνα πάντα με την προαναφερόμενη Έρευνα, από τον συνολικό αριθμό των (110.846) αγροτοδασικών πυρκαγιών, το διάστημα (2000 - 2009), μόνον (1.341) δράστες στο τέλος καταδικάσθηκαν για εμπρησμό δάσους (από αμέλεια ή με πρόθεση), ποσοστό 2,9%. Μάλιστα όταν λέμε καταδικάστηκαν δεν σημαίνει ότι εγκλείστηκαν σε φυλακή, αφού για τους τρεις (3) περίπου στους τέσσερις (4), ανεστάλη η ποινή της φυλάκισης, σε έναν (1) περίπου στους τέσσερις (4), μετατράπηκε η ποινή της φυλάκισης σε χρηματική ποινή και μόνο για το 0,6% δεν ανεστάλησαν οι ποινές φυλάκισης.
   Κάτω λοιπόν υπό αυτές τις συνθήκες λειτουργίας του αρμόδιου για την πρόληψη και καταστολή των εγκλημάτων του εμπρησμού διωκτικού μηχανισμού και εξ αυτού του λόγου, της μη απόδοσης Δικαιοσύνης, αφού επικρατεί το σοβαρό πρόβλημα του καθεστώτος της ''ατιμωρησίας'' των εμπρηστών, όχι μόνον δεν είναι δυνατόν να αποκαλυφθούν, παραπεμφθούν στη Δικαιοσύνη και καταδικαστούν αυτοί που πραγματικά προκαλούν τις πυρκαγιές, και κατά συνέπεια τη βλάβη του φυσικού μας περιβάλλοντος και μεγάλες καταστροφές σε υποδομές, ζωικό και φυτικό κεφάλαιο και πολλές φορές απειλούν τη ζωή και την υγεία των πολιτών, αλλά  αντιθέτως τους ενθαρρύνουν να προκαλέσουν εκ νέου πυρκαγιές.

Σημείωση*: Ανδριανού Γκουρμπάτση, Αντιστράτηγου Π.Σ ε.α, νομικού, Έρευνα "Το προφίλ του εμπρηστή δάσους (2000 -2009)'', αναρτημένη στο blog, http://www.andrianos-firedepartment.blogspot.com  ''ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΜΠΡΗΣΜΩΝ''.